Cerkiew z Rosolina

Cerkiew św. Onufrego z Rosolina
	obiekt muzealny
	; Elewacja południowa
Państwo	Polska
Miejscowość	Sanok (przeniesiona z Rosolina)
Wyznanie	katolickie
Kościół	greckokatolicki
Wezwanie	św. Onufrego
Historia
Data zakończenia budowy	1750 (lub II poł. XVII wieku?)
Aktualne przeznaczenie	w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku od 1957
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno jodłowe
Ołtarz; • liczba ołtarzy	; 3
	Położenie na mapie Polski cerkiew na terenie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego cerkiew na terenie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku
	Położenie na mapie powiatu sanockiego cerkiew na terenie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku
	Położenie na mapie Sanoka cerkiew na terenie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku
	49°34′29,2″N 22°12′55,0″E/49,574778 22,215278
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew św. Onufrego z Rosolina – greckokatolicka drewniana cerkiew, wzniesiona we wsi Rosolin. Przeniesiona do Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku w 1961^[1]^[2]^[3] (sektor bojkowski).

Historia

Budowę cerkwi w Rosolinie zakończono według napisu na belce tęczowej (Domini 1750) oraz we wnętrzu tabernakulum 20 lipca 1750^[4]^[a] w miejsce wcześniejszej, wzmiankowanej już w roku 1580. Podanie głosi, że cerkiew wzniesiona została przez Onufrego Giebułtowskiego, właściciela wsi, w podzięce za jego cudowne uratowanie z wód wezbranej rzeki Czarnej^[5]. Pewne niejasności z tym związane opisuje Ryszard Brykowski: w wystroju cerkwi występują herby Leliwa i Sas, ale nie Lis, którym pieczętowali się Giebułtowscy. Herbu Leliwa używała jednak matka Onufrego Giebułtowskiego, Wiktoria, z domu Karśnicka^[4]. Wedle tradycji cerkiew nie była nowa, a zakupiona została w okolicach Bandrowa i pochodzić może nawet z II połowy XVII wieku^[6]. Przemawiać za tym ma archaiczna budowa świątyni. W roku 1951 cerkiew została opuszczona, a w roku 1957 przeniesiono ją do skansenu w Sanoku.

Widok od frontu
Wnętrze

Budowa

Rosolińska cerkiew jest świątynią orientowaną, trójdzielną o konstrukcji zrębowej, zbudowaną z drewna jodłowego. Trójdzielność cerkwi z zewnątrz jest właściwie niewidoczna, w wyniku charakterystycznej budowy znajdującego się nad wszystkimi częściami dachu. Dach babińca, mający wspólną kalenicę z dachem nawy łączy się z nim, a poprzez, wspierający się na wysuniętych belkach zrębu, dach okapowy nawy również z dachem nad prezbiterium. Strome połacie dachowe stanowią nawiązanie do gotyckich tradycji małopolskiego budownictwa sakralnego^[6]. Na kalenicy znajduje się niewielka wieżyczka.

Wnętrze

We wnętrzu cerkwi nigdy nie było ikonostasu. Zamiast nich znajdowały się w niej trzy ołtarze z przedstawieniami koronacji Matki Bożej, św. Jana Nepomucena i św. Mikołaja.

Wokół cerkwi

Dzwonnica

Przy cerkwi stała prosta, składająca się z trzech przykrytych dwuspadowym daszkiem słupów, dzwonnica parawanowa. Wiszące na niej niegdyś dzwony obecnie znajdują się w Baryczy. Do skansenu w Sanoku przeniesiona w roku 1957.

Kostnica

Na przycerkiewnym cmentarzu stała również niegdyś pochodząca z XVIII wieku^[5] niewielka drewniana kostnica, o budowie zrębowej, nakryta czterospadowym gontowym dachem. Do skansenu w Sanoku kostnicę przeniesiono w roku 1962.

Cmentarz

Na cmentarzu cerkiewnym nie zachowały się nagrobki.

Uwagi

↑ do ustalenia czy Cerkiew Postawiono Roku 1750 20 Juli odnosi się do kalendarza gregoriańskiego czy juliańskiego

Przypisy

↑ Cecylia Błońska. Młodość w pogoni... za starym zapieckiem. „Nowiny”, s. 6, Nr 196 z 15 i 16 sierpnia 1959.
↑ Najstarszy dom wiejski. „Nowiny”, s. 4, Nr 94 z 21 kwietnia 1961.
↑ Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. „Nowiny”, s. 5, Nr 274 z 18 i 19 listopada 1961.
↑ ^a ^b Ryszard Brykowski. Drewniana cerkiew z Rosolina. „Ochrona Zabytków”. 40-41 (1-2), s. 58-63, 1958. Warszawa: Centralny Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków MKiS i Stowarzyszenie Historyków Sztuki. ISSN 0029-8247. [dostęp 2023-01-08].
↑ ^a ^b Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, str. 301 ISBN 83-89188-08-2
↑ ^a ^b StanisławS. Kryciński StanisławS., Cerkwie w Bieszczadach, Pruszków: Wydawnictwo Rewasz, 2005, s. 149, ISBN 83-89188-39-2, ISBN 83-89188-38-4, OCLC 69495051 .

Bibliografia

StanisławS. Kryciński StanisławS., Cerkwie w Bieszczadach, Pruszków: Wydawnictwo Rewasz, 2005, s. 148-150, ISBN 83-89188-39-2, ISBN 83-89188-38-4, OCLC 69495051 .
Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, str. 301-302 ISBN 83-89188-08-2

Linki zewnętrzne

Cerkiew z Rosolina na stronie Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku

[5] ustalenia czy Cerkiew Postawiono Roku 1750 20 Juli odnosi się do kalendarza gregoriańskiego czy juliańskiego

[1] Cecylia Błońska. Młodość w pogoni... za starym zapieckiem. „Nowiny”, s. 6, Nr 196 z 15 i 16 sierpnia 1959.

[2] Najstarszy dom wiejski. „Nowiny”, s. 4, Nr 94 z 21 kwietnia 1961.

[3] Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. „Nowiny”, s. 5, Nr 274 z 18 i 19 listopada 1961.

[OZBrykowski1958-4] Ryszard Brykowski. Drewniana cerkiew z Rosolina. „Ochrona Zabytków”. 40-41 (1-2), s. 58-63, 1958. Warszawa: Centralny Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków MKiS i Stowarzyszenie Historyków Sztuki. ISSN 0029-8247. [dostęp 2023-01-08].

[Michniewscy-6] Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, str. 301 ISBN 83-89188-08-2

[Kryciński-7] StanisławS. Kryciński StanisławS., Cerkwie w Bieszczadach, Pruszków: Wydawnictwo Rewasz, 2005, s. 149, ISBN 83-89188-39-2, ISBN 83-89188-38-4, OCLC 69495051 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[6]